​Oleh : Jabatan Perancangan dan Kemajuan Ekonomi

PENGENALAN

SEKTOR Penggunaan Awam adalah salah satu sektor yang amat penting dalam menjaga kesejahteraan dan meningkatkan kualiti hidup rakyat dari segi penyediaan infrastruktur asas seperti bekalan tenaga elektrik, bekalan air, rawatan kumbahan, sistem pembetungan dan pembaikan sistem saliran bagi pengawalan banjir. Ini adalah selaras dengan matlamat Wawasan Brunei 2035 ke arah mencapai taraf kehidupan yang tinggi iaitu menjadi 10 negara teratas di dunia menurut indeks pembangunan manusia UNDP.

PROJEK RKN10

Melalui Rancangan Kemajuan Negara Ke-10 (RKN10), kerajaan telah memperuntukkan sejumlah BND1,409 juta bagi melaksanakan berbagai-bagai projek di bawah sektor ini yang mana sejumlah BND739 juta telah dibelanjakan bagi membiayai pelaksanaan 102 projek. Sektor ini mengandungi sub-sub sektor bekalan elektrik, kebersihan, bekalan air dan pengaliran air.

BEKALAN ELEKTRIK

Perkhidmatan elektrik di negara ini telah melalui arus perkembangan mengikut peredaran masa selaras dengan peningkatan jumlah penduduk, perkembangan pembangunan dan kemajuan teknologi. Pihak kerajaan telah dan akan berusaha bagi memenuhi permintaan yang kian meningkat dan memastikan bekalan elektrik yang mencukupi, berkualiti dan reliable sejajar dengan ketiga-tiga komponen utama dalam pembekalan elektrik iaitu penjanaan, penghantaran dan pembahagian.

BELINGUS Power Station 3.

Pada tahun 2014, penggunaan tenaga elektrik di negara ini adalah sebanyak 3,765,523,941 kWh dengan peningkatan 5.98 peratus berbanding 3,553,037,255 kWh pada tahun 2013. Melalui RKN10, Kerajaan Kebawah Duli Yang Maha Mulia telah melaksanakan projek-projek seperti memperbaharui dan menaik taraf jana kuasa, pengukuhan talian kawat atas voltan tinggi, penambahan rangkaian pembahagian talian voltan rendah, pengurusan aset / inventori rangkaian bekalan tenaga elektrik termasuk pengurusan kawalan rangkaian, pengawasan kawalan dan sistem perolehan data (SCADA) dan pemasangan lampu-lampu awam. Sebanyak BND444 juta telah pun dibelanjakan daripada BND765 juta yang telah diperuntukkan di bawah sub-sektor ini bagi membiayai 35 projek.

Projek Memperbaharui dan Menaik Taraf Jana Kuasa - Belingus, Daerah Temburong merupakan salah satu projek di bawah sub-sektor ini yang telah siap dilaksanakan pada Mac 2013 dengan harga BND9.4 juta khusus bagi mengukuhkan bekalan tenaga elektrik di Daerah Temburong.

Pelaksanaan beberapa projek elektrik di seluruh negara dihasratkan akan dapat membantu memenuhi keperluan bekalan tenaga elektrik bagi jangka masa panjang dan memastikan mutu bekalan tenaga elektrik yang berkualiti dan memuaskan.

KEBERSIHAN

Selain daripada itu, kerajaan juga memberi perhatian kepada penyediaan sistem kebersihan atau pembetungan yang teratur dengan meningkatkan taraf loji rawatan kumbahan yang sedia ada dan meluaskan lagi pemberian perkhidmatan pembetungan di negara ini. Dalam RKN10, sebanyak BND75 juta telah pun dibelanjakan daripada BND110 juta yang telah diperuntukkan di bawah sub-sektor ini bagi membiayai 21 projek.

SEWAGE Pumping Station Telanai.

Di antara projek pembetungan yang telah siap dilaksanakan ialah Projek Skim Pembetungan bagi Jalan Manggis Satu dan Jalan Manggis Dua. Projek yang menelan belanja sebanyak BND5.4 juta ini telah siap dilaksanakan pada Mac 2015. Manakala Projek Skim Pembetungan bagi Kampung Telanai, Madewa, Bunut dan Bengkurong yang berharga BND4.8 juta telah siap pada Oktober 2015. Projek Skim Pembetungan Kampung Berangan, Kianggeh dan Subok pula siap dilaksanakan pada pertengahan Februari 2016 dengan harga sebanyak BND7.7 juta.

Pelaksanaan projek-projek tersebut adalah bagi membolehkan penyambungan dibuat ke lurang-lurang (mainhole) kerajaan yang mana nanti akan disalurkan ke loji rawatan kumbahan yang berdekatan. Pelaksanaan projek seperti ini juga adalah bagi mengurangkan pencemaran dan seterusnya meningkatkan mutu alam sekitar dan taraf kesihatan penduduk Negara Brunei Darussalam.

BEKALAN AIR

Manakala bagi bekalan air, kerajaan akan terus melaksanakan usaha-usaha bagi memastikan bekalan air bersih dan mencukupi akan dapat dibekalkan seiring dengan meningkatnya aktiviti pembangunan seperti pertanian, industri dan perumahan. Sebanyak BND233 juta telah pun dibelanjakan daripada BND363 juta yang telah diperuntukan di bawah sub-sektor ini bagi membiayai 16 projek seperti pembinaan tangki-tangki air, membekal paip-paip serta penapisan air di seluruh negara.

Projek Menaik Taraf Ke Atas Loji Rawatan Air Mengkubau adalah salah satu projek yang telah siap dilaksanakan dalam RKN10 yang memakan belanja sebanyak BND18 juta. Projek ini antara lainnya, bertujuan untuk meningkatkan kapasiti pengeluaran air bersih dari 27 juta liter kepada 37 juta liter sehari yang diperlukan bagi menampung keperluan orang awam di kawasan tersebut khususnya bagi skim perumahan 4,000 buah di Kampung Mengkubau.

Satu lagi Projek Loji Rawatan Air iaitu Projek Membina Loji Rawatan Air, Stesen Pam Air Mentah, Tangki Simpanan Air dan Pam Air Bersih – Bukit Barun Peringkat 7 telah siap dilaksanakan pada Julai 2015 dengan harga sebanyak BND27.8 juta. Loji rawatan ini membekalkan air bersih sebanyak 60 juta liter sehari ke Daerah Brunei Muara yang memerlukan sebanyak lebih kurang 480 juta liter sehari.

LOJI Rawatan Air Mengkubau.

Pembekalan air bersih yang berterusan dan sistematik melalui pelaksanaan projek-projek RKN dapat memberikan keselesaan kepada pengguna untuk menjalankan aktiviti seharian mereka dan ia juga adalah sumber yang paling asasi yang mesti dilihat secara serius kerana pembekalan air dapat membantu pembangunan dan ekonomi negara secara tidak langsung.

PENGALIRAN AIR

Kerajaan Kebawah Duli Yang Maha Mulia juga mengambil berat akan isu banjir yang sering melanda negara terutama di kawasan-kawasan yang rendah dengan melaksanakan projek-projek pencegahan banjir dan kerja-kerja pengaliran sungai. Dalam RKN10, sebanyak BND88 juta telah pun dibelanjakan daripada BND171 juta yang telah diperuntukkan di bawah sub-sektor ini bagi membiayai 30 projek.

Projek Kerja-Kerja Saliran Sungai Kedayan Fasa 5 adalah salah satu projek saliran yang telah siap dalam RKN10. Projek yang siappada November 2014 dengan harga sebanyak BND10.8 juta ini adalah untuk mengawal kejadian banjir dengan memperbaiki pengaliran Sungai Kedayan, di samping memperbaiki tebing sungai yang berdekatan dengan kawasan Kampung Menglait dan juga Kampung Kiarong.

Pelaksanakan projek-projek pengaliran air bukan sahaja bertujuan bagi pengawalan banjir malahan ia juga bagi mewujudkan persekitaran yang lebih baik di samping meningkatkan kapasiti aliran. Selain daripada itu, ia juga diharap akan dapat meningkatkan kesedaran orang ramai mengenai kepentingan alam sekitar dan memberikan keselesaan kepada orang ramai dari terus terjejas oleh kejadian banjir.

PENUTUP

Sektor Penggunaan Awam ini memainkan peranan penting dalam perkembangan sosio-ekonomi negara kerana ia menyumbang kepada peningkatan kualiti hidup dan kesejahteraan penduduk dan mewujudkan persekitaran yang bersih dan sihat. Ini selaras dengan matlamat Wawasan Brunei untuk mencapai kehidupan rakyat yang berkualiti tinggi menjelang tahun 2035. Walau bagaimanapun, rakyat dan penduduk negara ini adalah diseru untuk mengamalkan sikap berjimat cermat dalam penggunaan bekalan tenaga elektrik dan juga air bagi memastikan ianya berdayatahan bagi kepentingan generasi akan datang. Penjagaan alam sekitar dari pencemaran juga adalah tanggungjawab semua pihak untuk tidak sesuka hati membuang sisa kumbahan terus ke sungai.